2021 wereldeconomie

Traditioneel wordt aan het einde van ieder kalenderjaar de balans opgemaakt en vliegen de ranglijsten je om de oren. Wij pakken het anders aan: welke personen moet u in 2021 in de gaten houden, omdat zij (en de activiteiten rondom hen) bepalend zullen zijn voor het economisch landschap.

JACK MA

Afgelopen herfst stond Jack Ma op het hoogtepunt van zijn carrière. Van leraar Engels tot rijkste man van China. Hij is grootaandeelhouder van zowel Alibaba als financieel dienstverlener Ant Group. De beursgang van Ant zou maar liefst U$ 37 miljard op moeten leveren. Het zou daarmee de grootste beursgang ooit worden. Ant Group zou daarmee het grootste financiële bedrijf ter wereld worden met een beurswaarde van ruim U$ 300 miljard.

Ant zou daarmee een lichtend voorbeeld van het succes van het Chinese kapitalisme zijn. Jack Ma had de Chinese autoriteiten al stroop om de mond gesmeerd met een beursnotering in Shanghai en Hongkong (en niet in New York, zoals de meeste Chinese technologiebedrijven in het verleden deden). Ook moedermaatschappij Alibaba vroeg een tweede notering in Hongkong aan. Ant ging dan ook naar verwachting voor maar liefst 48 maal de verwachte winst naar de beurs. Vlak voor de IPO, die stond gepland op 5 november, hield Jack Ma een toespraak waarin in hij kritiek uitte op de Chinese toezichthouder. Terwijl de rest van de wereld bezig was met de Amerikaanse verkiezingen, kwam de Chinese toezichthouder op het allerlaatste moment met nieuwe regels over Ant’s kredietverlening. Zo moest Ant reserves aanhouden ter grootte van 30% van de kredietverlening en werd het krediet per persoon gemaximeerd tot 300.000 Renminbi (ongeveer € 38.000 ). Daarmee is Ant eigenlijk gewoon een bank net zoals iedere andere Chinese bank en die hebben een waardering van slechts tien maal de verwachte winst. De IPO werd geannuleerd, vanwege alle nieuwe regels waaraan voldaan moest worden. Eind december werd ook Alibaba zelf aangeklaagd voor monopolistische praktijken. Het is verwonderlijk dat in een communistisch land dit soort monopolies geduld werden.

Koersontwikkeling Alibaba

^{Bron: Refinitiv Datastream, 12-01-2021}

Het is voor Jack Ma te hopen dat hij weer tevoorschijn mag komen. De Chinese Communistische Partij heeft hier opnieuw het duidelijke signaal afgegeven dat er maar één de baas is in China: de Communistische Partij. Op korte termijn berokkent deze actie van de Chinese overheid flinke economische schade. Bedrijven zijn minder bereid om te investeren in China nu nog duidelijker is geworden dat regels tijdens de wedstijd door de overheid kunnen worden aangepast. Deze schade neemt China voor lief. Zolang het maar duidelijk is wie de baas is.

Of Jack Ma weer tevoorschijn komt of niet, dat blijft de vraag. Hij is niet de eerste Chinees die eventjes van de radar verdween nadat er teveel kritiek op de Communistische Partij was. Het is exemplarisch voor de richting die China de afgelopen periode is ingeslagen.

Zonder een rechtstaat zijn bedrijven en aandeelhouders volledig afhankelijk van de nukken van de regeringsleiders. Op lange termijn schaadt dat de bedrijven en daarmee de economie. Jack Ma is daar op een harde manier achter gekomen.

ARMIN LASCHET

Armin Laschet is Merkels opvolger voor het partijleiderschap van de CDU. De 1.001 partijleden hebben dat in januari besloten, maar hadden een beperkte keuze. Ze konden kiezen tussen drie blanke mannen van middelbare leeftijd uit de deelstaat Noordrijn-Westfalen met een partijverleden. Alle drie kandidaten zijn gelukkig getrouwd en hebben drie kinderen. Er waren al eerder verkiezingen om het CDU-leiderschap gehouden. Die won Merkels vertrouwelinge Annegret Kramp-Karrenbauer (AKK), maar die trad af na een serie communicatieblunders. AKK had duidelijk te grote schoenen aangetrokken. Ondanks dat de CDU en de Beierse zusterpartij CSU flink aan stemmen hebben verloren, is Merkels bondskanselierschap zeker een succes te noemen. Overal ter wereld zien we dat kiezers vanuit het midden de randen van het politieke landschap zoeken; in Duitsland is dat niet anders.

Armin Laschet is momenteel Minister-President van Noordrijn-Westfalen. Laschets beleid is het meest Merkel-achtig, de centrumlinkse kant van de partij. Hij wil meer vrouwen, jongeren en immigranten bereiken. In dit opzicht is de CDU-keuze voor Laschet meer een bedreiging voor de linkse SPD, ook omdat hij met trots vertelt dat hij de zoon is van een mijnwerker. Iets wat met name SPD-kiezers zal aantrekken. Eén van de succesfactoren achter Laschet is de steun van Jens Spahn (de Duitse minister voor volksgezondheid), zeg maar de Duitse Hugo de Jonge. In tegenstelling tot Hugo de Jonge is Jens Spahn verreweg de meest populaire politicus, omdat Duitsland de coronacrisis zo goed onder controle heeft. Meneer Spahn had zich al voor de crisis als nummer twee achter Armin Laschet geschaard.

Het is overigens nog niet gezegd dat Laschet ook bondskanselier gaat worden. Laschet zegt hij de taak wel op zich wil nemen, maar veel CDU-kiezers zien Jens Spahn ook wel als geschikte kandidaat. De conservatieve kiezers zien liever Markus Söder. Söder heeft zich nog niet kandidaat gesteld. Hij is nu Minister-President van Beieren.

Mocht Laschet Bondskanselier worden, dan wil hij zich richten op de modernisatie van Duitsland. Hij wil een Ministerie voor Digitalisering oprichten, de Duitse economie revitaliseren en vindt daarnaast gelijkere onderwijskansen in de samenleving en Europa belangrijk. In september 2021 zijn de nationale verkiezingen in Duitsland. Een goede indicatie hiervoor zijn de regionale verkiezingen in Baden-Württemburg, 14 maart a.s.

JEROME (JAY) POWELL

2021 wordt een uitdagend jaar als het gaat over overheidsfinanciën. De Amerikaanse overheid moet naar verwachting U$ 1.800 miljard aan financiering ophalen. Dat bedrag is exclusief de aankopen door de Fed.

In 2020 was zonder de Fed-aankopen nog een overschot van U$ 400 miljard. Dat verklaart ook gelijk waarom de Amerikaanse rente in 2020 zo hard is gedaald. De begrotingsplannen van Biden zijn op zijn minst uitdagend te noemen. De Amerikaanse economie zal ook in 2021 nog veel steun nodig hebben.

Voordat Biden de plannen voor een hogere winstbelasting zal hebben doorgevoerd, zijn we minstens twee jaar verder. Als het al lukt, want met name in de Senaat zal er veel tegenstand zijn en daar is de meerderheid miniem. Gezien deze enorme vraag naar dollars zal de Fed ook veel moeten opkopen om de rente laag te houden.

Netto-uitgifte van schatkistpapier exclusief aankopen door de Fed ($bln)

^{* Exclusief Treasury Bills.  Bron: Federal Reserve, US Treasury, JP Morgan}

Centrale bankiers weten echter dat er ergens een grens aan het vertrouwen in de dollar ligt. Niemand weet waar of wanneer deze grens bereikt zal zijn, maar ook de Fed kan niet ongelimiteerd de balans blijven oprekken. De grote uitdaging van Jay Powell zal dan ook zijn om deze grens niet op te zoeken, maar toch de rente laag te houden om zo de economie zoveel mogelijk te helpen.

ELON MUSK

Eigenlijk was 2020 al het jaar van Elon Musk. Als een icoon van de energietransitie, innovatie en ondernemerschap is zijn ster ver gerezen. De beurswaarde van Tesla steeg van U$ 75 miljard naar nu U$ 770 miljard. De winstgevendheid is nog zeer beperkt. Simpelweg wordt op de fabricage van Tesla’s geen winst gemaakt en komt de winstgevendheid vooral uit de verkoop van emissierechten aan andere autobouwers. Daar komt een eind aan als de andere autobouwers zelf voldoende elektrische auto’s maken. Overigens kan Tesla zeker winstgevender zijn dan traditionele concurrenten. Die hebben te maken met dealerships. Dat heeft Tesla niet. Bovendien heeft Tesla het onderhoud en het oplaadnetwerk in eigen hand.

Musk zal in 2021 moeten bewijzen dat Tesla ook echt U$ 770 miljard waard is. Met deze enorme koersstijging is Tesla in ieder geval in staat geweest om met gemak tweemaal voor U$ 5 miljard dollar aan aandelen te plaatsen. Daarmee zijn de financiële problemen als sneeuw voor de zon verdwenen. 2021 zal het jaar zijn waarin Elon Musk moet aantonen dat Tesla geen bubbel is, maar een volwaardige langetermijnbelegging. Met een waardering van 205 maal de verwachte winst voor 2021 zal dat nog een hele kluif worden. Misschien wordt Tesla in 2021 wel het icoon voor het uiteenspatten van de groene technologiebubbel.

Beurswaarde Tesla

^{Bron: Refinitiv Datastream, 12-01-2021}